martes, 23 de septiembre de 2014

A escravitude en América

A raíña Isabel I de Castela (e España), máis coñecida como a católica, si prohibiu a escravización dos indixenas americanos, algo que deixou especificado no seu testamento. O motivo disto era que estas persoas podían ser cristianizadas, un dos fins da conquista americana, e sobre todo, porque eran subditos da coroa hispana, ó igual que calquer outro veciño dos reinos peninsulares.
Si é certo que se produxeron abusos e traslados forzosos de "indios", e incluso se outorgaron indixenas a colonizadores españois mediante a encomenda, que tiña un certo aroma a escravitude, principalmente nos primeiros anos. Pero a realidade é que estes eran persoas libres, non propiedade dos españois, senón que responsabilidade súa.
No relativo ó traballo nas minas, nomeadamente, no Virreinato do Perú, o que se utilizou foi a mita, un imposto en horas de traballo que os residentes no Tahuantisuyu (o Imperio Incaico) debían pagar ó Inca (o soberano deste imperio); se ben é certo que se "subiu" este imposto.
Para comprobar isto basta con ver a película The Mission (La Misión) na que se pode apreciar a diferenza entre vivir en territorio español, onde estaba prohibida a escravitude dos indixenas, ou portugués, onde esta se permitía.
Pero si existiron os abusos a estas persoas, algo que denunciaron varios colonos españois, como Bartolome de las Casas; algo que foi perseguido pola Coroa, pero a distancia e os intereses dos gobernantes en América fixeron que isto non dera moitos froitos.
A isto habería que engadir que os territorios americanos (e Filipinas) non eran colonias, senón territorios de ultramar, iguais ós peninsulares, como está reflectido na 1ª Constitución española, a de Cádiz de 1812 (a Pepa), que define a Nación española como "a reunión dos territorios de ambos hemisferios", e lle outorga a nacionalidade os veciños destes territorios, coa excepción dos descendentes dos escravos negros, "sangue africana", feito para que non houbera máis cidadans en ultramar que na peninsula, e que na practica non se levou a cabo totalmente, xa que durante o breve tempo que estivo en vigor esta constitución chegaron a votar negros.
Ó caso español habería que antepoñer os casos portugués, francés e británico. Portugal permitia a que se escravizara ós indixenas e se comerciara con eles. Os casos francés e británico baseouse na non integración destes e a súa expulsión forzosa das súas terras para darllas a colonos europeos. Isto foi a política seguida por Estados Unidos dende a súa fundación, utilizando incluso a forza contra eles, recluindoos en reservas e non outorgándolles a cidadanía, algo que sucedeu en 1924.